Zoeken
Ontwikkelingsfases

Fase 9-12 jaar: Prepuberteit

Wat kan je allemaal tegenkomen in deze fase en hoe ondersteun je je kind?

9-12 jaar – prepuberteit

De puberteit begint meestal tussen de tien en vijftien jaar. Pubers krijgen in korte tijd met veel veranderingen te maken. Hun lichaam groeit en wordt volwassen. Ze kunnen hier erg onzeker door zijn. Ze worden verliefd en kunnen op zoek gaan naar informatie over seksualiteit, bijvoorbeeld bij leeftijdsgenootjes of online 

Mijn dochter van 9 kwam naar me toe nadat ze gehoord had dat haar juf een relatie heeft met een vrouw

'Toen heb ik haar uitgelegd hoe wij daar vanuit ons geloof naar kijken en dat het belangrijk is om altijd respect voor anderen te hebben. Dat je daarom iemand niet mag pesten'

Toen ik zelf jong was, wist ik nauwelijks iets over menstruatie.

'De eerste keer dat ik bloedde, schrok ik erg en heb ik aan mijn oudere zus gevraagd wat er aan de hand was. Zij heeft me toen wat hierover uitgelegd en ook mijn moeder ingelicht. Mijn moeder vertelde me vervolgens dat ik vanaf dat moment niet meer met jongens mocht spelen. Waarom precies wist ik niet, maar het maakte me wel angstig. Gaandeweg kwam ik erachter dat ze dit zei omdat ze bang was dat ik vroeg zwanger zou worden. Ik heb me voorgenomen dat ik mijn eigen dochter wel op tijd ga vertellen wat menstruatie is zodat zij er niet van schrikt wanneer het haar overkomt.’

Mijn stiefzoon van 11 stelt heel expliciete vragen over mijn seksleven met zijn moeder.

'Hij heeft door dat ik me hier erg ongemakkelijk bij voel en hij lijkt het erom te doen. Ik heb hem verteld dat hij alles mag vragen, maar dat als het heel persoonlijk is, ik niet altijd antwoord zal geven omdat ik dat privé vind.’

Als ouder/verzorger kun je je kind op deze leeftijd:

  • Informatie geven de veranderingen in de puberteit;
  • Reageren op vragen die kinderen hebben en zelf eens een vraag stellen;
  • Leren om respect te hebben voor diversiteit;
  • Kennis en vaardigheden geven om veilig online te zijn;
  • Wensen en grenzen leren aangeven en die van anderen herkennen en respecteren.

 Lichamelijke ontwikkeling

Onder invloed van hormonen begint het lichaam in de puberteit te veranderen. Bij meisjes begint dat tussen de 8 en 13 jaar (gemiddeld op de leeftijd van 10,5 jaar), bij jongens tussen de 9 en 14 jaar (gemiddeld op de leeftijd van 11,5 jaar).
Bij meisjes start de puberteit met de groei van de borsten. Ook krijgen zij een groeispurt en bredere heupen door een verandering in vetverdeling. Het okselhaar en haar rond het geslachtsdeel gaan groeien en de clitoris en vulvalippen worden groter.

Bij jongens start de puberteit met de groei van de ballen en penis. Ook zij krijgen een groeispurt, die begint bij de handen en voeten. Okselhaar en haar rond het geslachtsdeel gaan groeien, net als het gezichtshaar. De stem van jongens wordt lager (door de groei van het strottenhoofd), zij krijgen ‘de baard in de keel’.

Relationele ontwikkeling

Kinderen worden zich bewuster van sociale normen en waarden. Rond het 11e jaar krijgen ze meer een gevoel van zelfredzaamheid en onaantastbaarheid. Hun leven online begint ook een grotere rol te spelen. Sommige kinderen zoeken ook online naar informatie over seksualiteit. Ze kunnen dan beelden tegenkomen die niet voor kinderengeschikt zijn.

Aan het eind van deze levensfase zijn de meeste kinderen weleens verliefd geweest. Sommige kinderen hebben dan ook ‘verkering’, meestal met iemand uit de klas. Deze relatie bestaat vaak alleen uit het bij elkaar staan in de pauze of met een groep vrienden rondhangen. Er is nauwelijks lichamelijk contact, ook geen handen vasthouden en meestal wordt er ook nog niet gezoend. Kinderen met verkering brengen zelden tijd met elkaar door zonder anderen erbij.

Seksuele oriëntatie

Kinderen kunnen op deze leeftijd ontdekken op wie ze vallen. De meeste kinderen voelen zich aangetrokken tot kinderen van het andere geslacht. Kinderen die zich aangetrokken voelen tot hun eigen geslacht kunnen zich hier onzeker over voelen. Als ouder hoef je hier niet specifiek naar te vragen. Wat je wel kunt doen, is in je opvoeding verschillende relaties laten zien. Bijvoorbeeld de mensen die je in je eigen omgeving hebt, op tv ziet of in boeken die jullie samen lezen of je kind laat lezen. Zo leert jouw kind, ongeacht tot wie het zich wel of niet aangetrokken voelt, dat iedereen anders is en dat iedereen oké is.

Vragen over seksualiteit

Vanaf een jaar of tien willen sommige kinderen steeds meer weten over seks, anderen vinden het heel vies en ongemakkelijk. Kinderen kunnen meer vragen gaan stellen over seksualiteit, anderen willen juist niet over seks praten of schamen zich daarbij. Omdat zij soms online informatie zoeken komen sommige kinderen ook (per ongeluk of expres) in contact met pornografische beelden.

Meer weten over deze ontwikkelingsfase?

Vraag de brochure aan door te klikken op onderstaande afbeelding:

Uw browser (Internet Explorer 11) is verouderd en wordt niet meer ondersteund. Hierdoor werkt deze website mogelijk niet juist. Installeer Google Chrome of update uw browser voor meer internetveiligheid en een beter weergave.