Hoe praat ik met mijn kind over veilig vrijen?

Hoe praat ik met mijn kind over veilig vrijen?

Vertel je kind dat anticonceptiemethoden kunnen voorkomen dat een meisje zwanger raakt en dat alleen een condoom beschermt tegen soa’s. Vergeet niet te zeggen dat je ook bij seks zonder geslachtsgemeenschap een soa kunt oplopen. Daarnaast kun je je kind vertellen wat het kan doen als er iets mis is gegaan, bijvoorbeeld als het condoom is gescheurd of de pil is vergeten. Dan kan je kind een morning-afterpil halen bij de drogist, of kijken op Sense.info. Als een meisje zo snel mogelijk na de onbeschermde seks een morning-afterpil slikt, kan de eisprong worden uitgesteld. Geef ook aan dat het niet alleen de verantwoordelijkheid is van een meisje om een zwangerschap (en soa’s) te voorkomen.

Veilig vrijen gaat niet alleen over het gebruiken van voorbehoedsmiddelen, maar ook over het respecteren van elkaars grenzen. Dit is ook een belangrijke boodschap aan je kind.

Wat geef je je kind mee?

• Hoe het seks kan hebben zonder risico op onbedoelde zwangerschap en soa’s. Het is belangrijk dat je kind dit leert voordat het seksueel actief wordt. Want anders ben je te laat.
• Dat beide partners verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van zwangerschap en soa’s. Het is belangrijk om dit binnen een relatie samen te bespreken. En niet alleen de vrouw verantwoordelijk is.

Hoe doe je dat?

Begin op tijd:

• Jonge kinderen kunnen zich al afvragen waar baby’s vandaan komen. Je kunt vragen gewoon beantwoorden, waarbij je aansluit bij de leeftijd en ontwikkeling van je kind. Je kunt bijvoorbeeld vertellen dat een baby gemaakt wordt door een zaadje van de man en een eitje van de vrouw. Als een man en een vrouw gaan vrijen, kan een zaadje uit de piemel bij een eitje in de vagina komen. Als het kind meer uitleg wil kun je meer informatie geven, passend bij de leeftijd en de ontwikkeling. Je kind weet dan dat het deze vragen aan jou kan stellen.
• Vertel je kind in ieder geval vóór de puberteit over voortplanting. Geef daarbij ook uitleg over de menstruatie en de eerste zaadlozing, zodat je kind daarop voorbereid is en er bijvoorbeeld niet van schrikt. Zo kun je kinderen van 12 al iets vertellen over veilig vrijen en dat er verschillende manieren zijn om je te beschermen tegen zwangerschap en soa’s. Je hoeft daarbij niet in detail te treden als dat niet relevant is.
• Praat met je kind over relaties en seksualiteit. Dan kan het een weloverwogen keuze maken in wat het doet, wanneer en hoe. Als je kind niets weet van seks, kan het overgehaald worden en is je kind kwetsbaarder voor geweld en misbruik. Vanaf de puberteit willen kinderen niet altijd meer met hun ouders praten over relaties en seksualiteit. Ze zoeken dan steeds vaker hun informatie online of bij vrienden. Als je eerder altijd open bent geweest over deze onderwerpen, is de kans groter dat je kind bij jou terecht blijft komen bij vragen en voor advies. En zal je kind ook eerder vertellen hoe ver het is met seks.

Op een positieve manier:

• Benadruk dat seks fijn hoort te zijn. Natuurlijk praat je met je kind over de risico’s van seks. Maar als je kind alleen over de negatieve kanten hoort, krijgt het geen informatie over hoe je op een prettige manier seks kunt hebben. En wat daarvoor nodig is. Als je kind leert dat seks fijn hoort te zijn, is het beter in staat om ‘nee’ te zeggen tegen iets dat niet goed voelt en een onprettige situatie te beëindigen. Ook is je kind beter beschermd  tegen onveilige seks.

Veiligheid en weerbaarheid:

• Respecteer altijd de grenzen die je kind aangeeft. Misschien wil je puber ineens met de deur op slot douchen of niet meer met je knuffelen. Misschien vind je dat gek of jammer. Maar neem de grenzen en gevoelens van je kind altijd serieus. Het helpt je kind om zich ook in seksuele relaties over de eigen wensen en grenzen uit te durven spreken en het leert de wensen en grenzen van anderen te respecteren.
• Geef je kind ruimte om een andere mening te hebben dan jij, en eigen keuzes te maken. Zo krijgt je kind zelfvertrouwen en wordt het weerbaar, ook in latere seksuele relaties. Ook zal je kind eerder vragen of gevoelens met je durven delen als het weet dat je daar niet over zal oordelen.

Vraag je kind eens…

• Wat het al weet over seks en veilig vrijen. Dat kan misschien ongemakkelijk voelen. Sluit dan eens aan bij iets wat jullie zien, bijvoorbeeld een filmpje op Tiktok, een nieuwsbericht of een poster in de openbare ruimte die iets met seksualiteit te maken heeft. Vraag: ‘Wat vind jij hiervan?’ Je kan kunt dan beter inschatten welke informatie je kind nog mist. Je kan ook je eigen opvattingen delen en er samen over in gesprek gaan.

Stel een duidelijke norm:

• Jongens en meisjes zijn samen verantwoordelijk voor het voorkomen van een zwangerschap en soa’s. Bespreek anticonceptie dus ook met je zoon, en niet alleen met je dochter. Om een soa te voorkomen, zijn meisjes net zo goed verantwoordelijk voor het regelen van een condoom als jongens. Laat zowel een zoon als dochter zien hoe je een condoom goed gebruikt, bijvoorbeeld met een banaan (tuitje dichtknijpen) of een instructievideo.
• Seks is alleen leuk als je er allebei een goed gevoel bij hebt. Dus als je elkaars wensen en grenzen respecteert, en allebei geen zorgen hebt over zwangerschap of soa’s.

Geef het goede voorbeeld:

• Zorg dat je als moeder én als vader zelf op de hoogte bent van verschillende betrouwbare methoden van anticonceptie. Je kunt samen met je kind de anticonceptiekeuzetool bekijken. Behalve het condoom zijn alle anticonceptiemiddelen voor vrouwen bedoeld. Je dochter kan met de keuzehulp kijken welke methode voor haar passend zou zijn. Ga mee naar de huisarts en laat je goed informeren.
• Leg niet te veel nadruk op eventuele eigen negatieve ervaringen met anticonceptie. Misschien heb je zelf de anticonceptiepil niet prettig gevonden, maar dat wil niet zeggen dat het voor je dochter ook geen prettige methode is. Hoe een anticonceptiemethode bevalt, is heel persoonlijk. De huisarts kan hierbij adviseren. Ook vinden jongeren op sense.info verschillende ervaringsverhalen die hun een beter beeld geven van de verschillende opties.

Meer informatie:

• Anticonceptiekeuzetool
• Hoe doe je een condoom om en andere anticonceptievragen: Sense.info

Meer lezen:

Voorbeeldsituaties 
Veelgestelde vragen