Hoe kan mijn kind veilig online zijn?
Social media, appgroepen en internet zijn voor kinderen en jongeren niet meer weg te denken uit hun leven. Ze besteden veel tijd online en doen daar allerlei ervaringen en contacten op. Meestal vooral leuke, maar soms ook minder leuke. Als ouder wil je je kind graag leren hoe ze op een fijne en veilige manier online kunnen zijn. Dat je kind weet hoe het zichzelf kan beschermen tegen vervelende ervaringen en waar het hulp kan krijgen als het toch misgaat. En je wilt dat je kind weet hoe het zelf online op een respectvolle manier met anderen omgaat.
Veilig online
Sociale media, appgroepen en 24/7 toegang tot internet is voor kinderen en jongeren niet meer weg te denken uit hun leven. Ze besteden veel tijd online en doen daar allerlei sociale ervaringen op. Meestal leuke, maar soms ook minder leuke. Daarnaast leren jongeren online nieuwe mensen kennen. Jongvolwassenen leggen in toenemende mate online contact met dates en misschien wel hun toekomstige partners.
Als ouder wil je je kind leren hoe ze op een fijne en veilige manier online kunnen zijn. Dat je kind weet hoe het zichzelf kan beschermen tegen vervelende ervaringen en waar het hulp kan krijgen als het toch misgaat. En je wilt dat je kind weet hoe het zelf online op een respectvolle manier met anderen omgaat.
Wat wil je je kind meegeven:
- Dat er een verschil kan zijn tussen de online wereld en de realiteit. Online doen mensen zich soms mooier, succesvoller en rijker voor dan ze zijn. Dat kan je kind het gevoel geven dat die minder is en gefaald heeft. Door perfecte beelden op sociale media kan je kind onzeker worden over het eigen lichaam of uiterlijk. En door porno kan je kind een vertekend beeld krijgen van seks. Door online contact te hebben met mensen die je kind niet in het echt kent, loopt je kind het risico op grooming. Je wilt dat je kind zich bewust is van deze risico’s en vooral dat je kind hier op een bewuste manier mee omgaat, zonder het bang te maken.
- Dat online dezelfde gedragsregels gelden als in de echte wereld. Ook bij online contacten heb je respect voor elkaar. Ook online kun je jouw eigen wensen en grenzen aangeven en heb je die van anderen te respecteren. Doe nooit iets waar je je niet goed over voelt of waar je over twijfelt. En vraag altijd toestemming voor het maken of versturen van seksuele beelden. Andermans beelden doorsturen doe je überhaupt nooit.
- Dat het weet waar het betrouwbare informatie en hulp kan vinden. Wijs je kind op betrouwbare websites over seksualiteit zoals pubergids.nl (10+) en sense.info (13+). En vertel je kind ook waar het hulp kan krijgen als er iets vervelends gebeurt, zoals bij Helpwanted en de Kindertelefoon. En op latere leeftijd bij de lokale GGD, de SENSE spreekuren en de Centra Seksueel Geweld.
Hoe doe je dat?
Van jongs af aan:
- Bespreek al voor de puberteit dat je kind seksuele beelden tegen kan komen op internet. Uit onderzoek van het Jeugdjournaal blijkt dat 70% van de 9-12 jarigen weleens seksuele beelden ziet op internet. Leg je kind uit hoe het een pop-up op een website weg kan klikken. En vertel je kind dat het bij jou terechtkan als die iets heeft gezien waar die van geschrokken is.
- Geef zoveel mogelijk antwoord op vragen over seksualiteit. Kinderen zijn nieuwsgierig, en willen van alles weten. Als jij het ze niet wilt of kunt vertellen, zullen ze het antwoord ergens anders zoeken. Dan heb je geen invloed op wat ze te zien krijgen. Zorg dat ze altijd weten dat ze bij jou terechtkunnen met vragen over seksualiteit en dat je nooit raar zal reageren. Als je niet meteen weet hoe je moet reageren, zeg dan dat je er later op terugkomt. En doe dat dan ook.
Op een positieve manier:
- Benoem ook de leuke kanten van online contacten, niet alleen de risico’s. Je kan online bijvoorbeeld vriendschappen en relaties opbouwen, of complimenten geven en ontvangen. Ook sexting – het sturen en ontvangen van seksueel getinte beelden – kan heel leuk zijn en is een normaal onderdeel van de relationele en seksuele ontwikkeling die alle kinderen en jongeren doormaken.
- Verbied sexting niet, maar leg uit hoe het veilig en respectvol kan. Natuurlijk kent sexting, het versturen van naaktbeelden, risico’s. Maar in plaats van het te verbieden, kan je beter aangeven hoe je kind zichzelf en anderen tegen risico’s kan beschermen. Vertel bijvoorbeeld dat je sexting alleen moet doen met mensen die je fysiek kent en vertrouwt. Dat je samen afspraken kunt maken. Dat je nooit iets tegen je wil of onder dwang hoeft te doen. En dat je de ander altijd vooraf om toestemming moet vragen. Vertel je kind ook dat het nooit beelden van anderen door mag sturen.
Geef ruimte voor vragen en de veiligheid om zichzelf te zijn:
- Geef je kind niet de schuld als het misgaat. Bijvoorbeeld als iemand je kind onder druk heeft gezet om kleding uit te doen voor de camera. Of als je kind informatie over seks opzoekt en per ongeluk op een pornosite terechtkomt. Laat weten dat je kind je in vertrouwen mag nemen en bij jou terecht kan met vragen. En dat er ook andere plekken zijn waar je kind hulp kan krijgen als er iets vervelends gebeurt, zoals bij Helpwanted en de Kindertelefoon.
Vraag je kind eens…
- Waar het in de appgroep van de klas over gaat. Gaat het wel eens over seks en wat wordt daar dan over gezegd?
- Of je kind wel eens een naaktfoto of filmpje van iemand doorgestuurd heeft gekregen. En wat ‘ie daar toen mee gedaan heeft.
Stel een duidelijke norm:
- Het is nooit de schuld van het slachtoffer. Bijvoorbeeld bij sexting: het is nooit iemands eigen schuld als een ander ongevraagd beelden doorstuurt. Het is zelfs strafbaar als iemand dit doet. Vertel je kind ook hoe het iemand kan steunen die daar slachtoffer van wordt. Bijvoorbeeld door ontvangen beelden meteen te wissen en tegen de pleger te zeggen dat het niet oké is.
Geef het goede voorbeeld:
- Vraag altijd toestemming voordat je een foto van je kind op social media deelt. Zo leer je je kind dat het normaal en belangrijk is om toestemming te vragen.
Meer informatie:
Meer lezen:
Voorbeeldsituaties
Veelgestelde vragen
pubergids.nl
sense.info
seggsy.nl
KPN Ouderavond over (online) shame sexting
KPN organiseerde i.s.m. met Rutgers, Fonds Slachtofferhulp, SOA Aids Nederland en ervaringsdeskundige Francien Regelink een online ouderavond. Deze ging over (online) shame sexting en hoort bij de grotere campagne met het nummer ‘Stuk je van mij’ van Meau. Oorspronkelijk waren de ouderavonden alleen voor KPN-klanten beschikbaar. Inmiddels kunnen alle geïnteresseerden de uitzending bekijken. Speciaal voor ouders, verzorgers, leerkrachten en kinderen zelf.
Brochure Online weerbaarheid
Aandacht voor media hoort bij de dagelijkse opvoeding van kinderen. Want met mediaopvoeding leren kinderen om bewust, veilig en gezond om te gaan met media. Online media kunnen een positieve invloed hebben op de ontwikkeling van je kind. Maar er zijn ook risico’s. In deze brochure krijg je tips en handvatten om met je kind te begeleiden en te leren weerbaar te zijn online.
Webinar Online weerbaarheid
Welke ervaringen hebben kinderen online? Hoe beïnvloedt het online leven hun zelfbeeld en weerbaarheid? Met welke gevaren, uitdagingen en kansen worden ze geconfronteerd? Deze vragen staan centraal in het webinar over online weerbaarheid, geleid door mediapedagoog Jacqueline Kleijer en gehost door Elsbeth Reitzema, expert relationele en seksuele vorming bij Rutgers.
Ouderbrochure relationele en seksuele ontwikkeling 9-15 jaar
In deze brochure lees je over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen van 9 tot 15 jaar en krijg je tips hoe je als ouder je kind daarbij kunt ondersteunen. De brochure maakt duidelijk waarom je als ouder belangrijk bent in deze ontwikkeling en geeft tips en voorbeelden voor relationele en seksuele opvoeding.